Złoty Potok: najpiękniejsze budowle w dolinie Wiercicy

Złoty Potok

Złoty Potok jest jedną z najciekawszych miejscowości w dolinie Wiercicy. Wspaniała okolica sprawia, że jest to jednocześnie jedno z tych miejsc, którymi Jura Krakowsko-Częstochowska może zauroczyć każdego turystę. Jedni szukają to ciekawych tras na piesze wędrówki, inni urządzają w rejonie Złotego Potoku wycieczki rowerowe. Warto jednak zwrócić uwagę i na te atrakcje, które znajdują się w centrum miejscowości. To ciekawe przykłady dawnej architektury, obok których nie można przejść obojętnie.

Pałac Raczyńskich
To największa budowla na terenie parku w Złotym Potoku i cenna pamiątka po hrabiach Raczyńskich. Historia obiektu sięga XVI wieku, kiedy to w miejscu obecnej rezydencji powstał dwór, w połowie XIX wieku przebudowany na klasycystyczny pałac. Kolejna zmiana w wyglądzie tej budowli nastąpiła w początkach XX wieku, kiedy to hrabia Karol Raczyński i jego żona Stefania postanowili urządzić tu sobie rodzinne gniazdko. To im pałac zawdzięcza swą obecną formę, którą – pomimo zniszczeń i wieloletnich zaniedbań – zachwycać może do dziś.

Dworek Krasińskich.


Choć dworek kojarzony jest z rodem Krasińskich, nie oni są jego budowniczymi. Najprawdopodobniej budowniczym dworku, obok podniszczonego i nienadającego się już do zamieszkania pałacu, był Stanisław Leski herbu Gończa. W połowie XIX wieku dworek ten stał się własnością hrabiego Wincentego Krasińskiego, a częstym gościem był tu jego syn – Zygmunt. Znany poeta miał na stałe osiąść w Potoku, jednak po śmierci swej córeczki Elżbietki na stałe opuścił te strony. O jego obecności w Złotym Potoku pamięta się jednak do dziś, a dworek Krasińskich został przemieniony w ciekawą placówkę muzealną. To Muzeum Zygmunta Krasińskiego, w którym można zobaczyć sporo pamiątek związanych z poetą oraz z jego wielką muzą – Delfiną Potocką.

Z wizytą w kościele parafialnym. Złoty Potok.


W centrum Złotego Potoku wyróżnia się ciekawy zabytek architektury sakralnej. To kościół parafialny św. Jana Chrzciciela, który zasługuje na zainteresowanie z kilku względów. Przede wszystkim stoi on w miejscu, w którym już w XIII wieku mógł istnieć drewniany kościółek. O obecnym kościele wspominają już dokumenty z XV wieku, w których pojawia się też sporo informacji na temat parafii w Złotym Potoku. Kościół ten wielokrotnie był przebudowywany, a pamiątek po pierwotnej, gotyckiej budowli, zachowało się niewiele. Jedną z najważniejszych ciekawostek związanych z tą świątynią jest kaplica Krasińskich, która została dobudowana do nawy głównej w połowie XIX wieku. To w tej kapicy pochowano Elżbietkę – córeczkę Zygmunta Krasińskiego, która zmarła w 1857 roku.

Złoty Potok to jedna z najciekawszych miejscowości, jakimi Jura przyciąga miłośników dawnej architektury. Te obiekty, które przetrwały do naszych czasów, mają ogromną wartość. Warto przyjrzeć się im dokładniej w trakcie wycieczki, gdyż są one wspaniałymi pamiątkami po dawnych panach tej wsi oraz rewelacyjnymi przykładami dawnego budownictwa.

Rabsztyn – Jurajskie atrakcje

Rabsztyn

Rabsztyn. Jest jedną z najważniejszych atrakcji turystycznych w pobliżu Olkusza. Rabsztyn to wspaniała miejscowość. Znana z pięknych ruin zamku. To jedno z najciekawszych Orlich Gniazd, które z pewnością warto odwiedzić w czasie wycieczki po tej części Polski. Co warto wiedzieć na temat tego obiektu leżącego niedaleko Zawiercie?

Z dziejów zamku w Rabsztyn.


Dzieje zamku w Rabsztynie, są zbliżone do losu wielu innych zamków na Jurze. Zamek Rabsztyn. Czyli „Krucza Skała” istniał już najprawdopodobniej w XII. Lub w początkach XIII wieku, a w czasach Kazimierza Wielkiego, został rozbudowany i umocniony. W XIII wieku mogła tu już istnieć potężna wieża obronna. Wokół której w XIV wieku powstały budynki mieszkalne. Przez wieki zamek zmieniał często swych właścicieli. Był m. in. własnością takich rodów, jak ród Lelewitów z Melsztyna, należał również do Tęczyńskich i Bonerów.

Choć zamek wyszedł obronną ręką z walk toczonych z wojskami Maksymiliana Habsburga. W połowie XVII wieku został poważnie zniszczony przez Szwedów. Już od XVIII wieku zaczął popadać w ruinę, jednak cylindryczna wieża przetrwała aż do XIX stulecia. Mimo to od XVIII wieku panowie Rabsztyna urzędowali w nowym dworze, wzniesionym u stóp zamkowego wzgórza.

Jak wygląda dziś zamek?


Najstarszą częścią zamku jest zamek górny. Który składał się z wieży obronnej oraz dobudowanych do niej w XIV wieku budynków mieszkalnych. Pozostały po nich resztki murów, które obecnie stają się podstawą częściowej rekonstrukcji. Od XV wieku, u stóp zamku górnego, pojawiły się nowsze obiekty. Tereny zamku dolnego są do dziś bardzo czytelne. A zachowane częściowo mury przypominają o istniejącym tu dawniej pałacu renesansowym. Wspaniale prezentuje się prowadząca na zamek brama, której najbardziej atrakcyjnym elementem okazują się pozostałości mostu zwodzonego.

Widoczne są też ślady po fosie, która otaczała zamek i zapewniała jego załodze dodatkową ochronę.
Zamek w Rabsztynie, dzięki postępującym pracą przy jego częściowej odbudowie, wciąż zmienia swój wygląd. Pojawiają się nowe partie murów oraz wieże, które powstają na fundamentach dawnych budowli.

Rabsztyn to miejscowość, która bez wątpienia stanie się atrakcyjnym celem wycieczki dla każdego miłośnika ciekawych zabytków. Ruiny tutejszego zamku zachwycają. Podobnie jak malownicza okolica oraz liczne legendy o rabsztyńskich podziemiach.

Pilica, jurajskie atrakcje. Zapomniane miasteczko.

Pilica, jurajskie atrakcje

Miasteczko Pilica jest jedną z ciekawszych, choć często pomijanych, atrakcji na Szlaku Orlich Gniazd. Położona w odległości około 10 kilometrów od zamku Ogrodzieniec. Zachwyca małomiasteczkową atmosferą i spokojem. Wyróżnia się ona sporym ryneczkiem otoczonym jednopiętrową zabudową. W architekturze miasta wyróżnia się tutejszy kościół parafialny oraz piękny pałac z ciekawymi bastionami.

Pilica koło Zawiercia jest jedną z tych miejscowości na Jurze Krakowsko – Częstochowskiej, która może poszczycić się długą historią. Wiadomo, że pierwsza osada w tym miejscu istniała już w początkach XIII wieku. Zaś dawne centrum osadnicze dziś nosi nazwę Starej Pilicy. Z czasem obok niej powstała nowa osada, która pod koniec XIV stulecia otrzymała prawa miejskie.

O pomyślnym rozwoju Pilicy jako miasta zadecydowało przede wszystkim jej położenie. Położona w pobliżu ważnego szlaku handlowego łączącego Wrocław z Krakowem. Szybko stała się ważnym ośrodkiem rzemieślniczym. Specyfiką Pilicy może być to, że jako jedno z niewielu miast lokowanych w okresie średniowiecza, nie posiadała ona murów obronnych.

Do 1570 roku Pilica należała do rodu Pileckich, których własnością był również pobliski zamek w Smoleniu.

W 1570 roku Pilica, Smoleń i okoliczne dobra nabył zaś biskup krakowski Filip Padniewski. Który przekazał je swemu bratu – Wojciechowi. Wojciech zamieszkał najpierw na zamku w Smoleniu, szybko jednak przeniósł się do Pilicy w której kazał wybudować dla siebie znacznie wygodniejszy pałac. Padniewscy w Pilicy zaznaczyli swą obecność nie tylko budową pałacu – ufundowali również stojącą w pobliżu rynku kolegiatę. Po Padniewskich Pilicą władali zaś m. in. Wiśniowieccy, Warszyccy, a w XVIII stuleciu – również Sobiescy.

Miasto Pilica przeszło do historii jako jeden z ważniejszych w tym rejonie ośrodków kontrreformacji. W14 wieku istniały tu aż cztery kościoły oraz dwa klasztory. W tym czasie miasto dalej „żyło” z handlu i rzemiosła. W tym też wieku na terenie miasta zaczął się rozwijać również przemysł. Istniał tu browar, młyn parowy oraz gorzelnia. Jednak mimo to nie udało się przemienić Pilicy w ważny ośrodek przemysłowy.

Dziś to miasteczko zachwyca swą atmosferą, zaś z czasów dawnej świetności zachowało się tu sporo zabytków. W tym nieco zapomnianym miejscu można podziwiać ciekawy pałac oraz kolegiatę, warto zajrzeć również do Sanktuarium Matki Boskiej Śnieżnej.

Facebook.