Bytom jest jednym z najstarszych miast na terenie Górnego Śląska.
Długa jest historia tutejszego przemysłu i budownictwa, długa jest też historia lokalnej społeczności żydowskiej. Wiadomo, że Żydzi pojawili się w Bytomiu już w XIII wieku. Wiadomo też, że w XIV wieku stanowili sporą grupę w wielu śląskich miastach, a ich osadnictwu sprzyjał brak ograniczeń prawnych.
Wielu książąt śląskich wręcz zachęcało ich do osiedlania się na terenie swych włości, a poprzez wydawanie stosownych przywilejów plany te realizowano z powodzeniem. Żydzi, jako zręczni handlarze oraz rzemieślnicy, korzystnie wpływali na rozwój miejskiej gospodarki. Tak było też w Bytomiu. Tu od czasów średniowiecza aż po wiek XVI Żydzi cieszyli się licznymi przywilejami. Dopiero przejecie władzy w mieście przez Habsburgów sprawiło, że zaczęto ograniczać ich przywileje, a nawet usuwać z miasta.
Polityka ta szybko jednak została złagodzona. Już w 1713 roku w bytom, Karol VI zezwolił Żydom na ponowne osiedlanie się na Śląsku. W połowie XVIII wieku, gdy Śląsk trafił w ręce pruskie, znów zmieniła się polityka władz wobec społeczności żydowskiej. W 1751 roku ukazał się bardzo ważny dokument, znany jako „Juden Reglement”. Pozwolił on na sprawowanie większej kontroli nad żydowskim osadnictwem na terenie miast śląskich. Rok później zabroniono Żydom kupowania ziemi na własność. Wojna siedmioletnia oraz kiepska sytuacja Prus w tym czasie sprawiła jednak, że Żydzi (ci najbogatsi) znów zaczęli cieszyć się względami władz. Budowanie kirkutów i synagog stało się możliwe po opłaceniu koncesji. Z możliwości takiej skorzystała też gmina w Bytomiu.
Samodzielna gmina żydowska na terenie miasta Bytomia powstała w 1770 roku, a jej pierwszym rabinem został Abraham Izrael Freund z Pilicy.
Na modlitwach spotykano się najpierw w prywatnej kamienicy na ulicy Józefczaka, później zaczęto spotykać się przy rynku. Początek XIX wieku to okres wydawania ustaw tolerancyjnych i swobody związanej z żydowskim osadnictwem na terenie śląskich miast. Ostatecznie w 1812 roku Żydzi stali się obywatelami Królestwa Pruskiego i mogli korzystać z pełni praw. Wpłynęło to również na rozwój gminy żydowskiej w Bytomiu. W 1809 roku, w czasach gdy Bytomiem rządzili Donersmackowie, wydana została zgodna na budowę synagogi. Powstała ona przy placu Grunwaldzkim, który w czasach pruskich funkcjonował jako plac Fryderyka Wilhelma. W 1810 roku synagoga ta została poświęcona, a w 1821 roku władze oficjalnie zatwierdziły istnienie i działalność bytomskiej gminy. W połowie tego stulecia Żydzi stanowili około 17% wszystkich mieszkańców miasta, byli wiec siłą, z którą władze musiały się liczyć. Synagoga, domy modlitwy oraz kirkuty mogły zatem powstawać na terenie miasta, stając się integralną częścią miejskiego krajobrazu.
Niestety, napięcia w okresie międzywojennym oraz wydarzenia z czasów II wojny światowej sprawiły, że Żydzi w miasta zniknęli na wiele lat. Dzisiejsza gmina jest niewielka i podległa pod gminę żydowską funkcjonującą w Katowicach. O społeczności żydowskiej przypominają nieliczne już pamiątki, które zachowały się na terenie Bytomia.
Dziś wiele kamienic pożydowskich istnieje nadal, choć o ich dawnych mieszkańcach pamięta już niewiele osób. Dawny kirkut przy ulicy Piastów Bytomskich to dziś zwykłe podwórko, a o istniejącym tu niegdyś cmentarzu przypomina jedynie tablica pamiątkowa. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku synagogi. Spalona w czasie „Nocy Kryształowej” dopiero kilka lat temu została przypomniana dzięki tablicy i pamiątkowej płycie. Najcenniejszym skarbem związanym z bytomskimi Żydami jest nowy kirkut, który można zobaczyć na ulicy Piekarskiej. Założony w latach 60. XIX wieku, może się pochwalić wspaniałym domem przedpogrzebowym oraz pięknymi macewami.
—
Bytom leży niedaleko Zawiercia ^ ^, dla tego to też, fajna baza wypadowa na jurę.